Quality time

3-2010

In ons drukke leven is het soms moeilijk tijd en rust te vinden voor ontspanning en aandacht voor elkaar. Het is lastig om de 'juiste' tijd met kwaliteit te vinden in het drukke dagprogramma van het gezin. En met het ouder worden van uw kind lijkt zijn programma ook nog eens steeds drukker te worden. Als u dan als ouder de 'quality time' met uw kind heeft gepland, maar uw kind blijkt niet in de juiste stemming, is dat een grote afknapper.

Wat is kwaliteitstijd eigenlijk?

Kwaliteitstijd heeft in elk geval de verwachting dat het tijd is die ontspannend is en vrij van conflicten. Het biedt mogelijkheden tot zinvolle gesprekken met elkaar en het doen van activiteiten die waardevol zijn. Het is tijd die gericht is op contact en gericht zijn op elkaar. Kwaliteitstijd wordt vaak 'georganiseerd' in het gezin door een uitje te plannen of in het weekend iets bijzonders te doen. Er wordt tijd ingeruimd om samen iets te doen. Dat betekent nog niet dat op zulke momenten als vanzelf ontspanning, rust en zinvolle gesprekken ontstaan. Soms wordt de druk om het in die tijd gezellig te hebben te groot voor de kinderen, maar ook voor de volwassenen. En als iedereen dan moe thuis komt, kan het soms teleurstellend zijn als een kind snel boos is of lastig gedrag vertoont.

Kwaliteitstijd is misschien wel meer iets wat ontstaat tijdens het gewone leven, soms zomaar tussendoor, ook al is het leven druk en hectisch. Kwaliteitstijd betekent niet alle vrijetijd besteden aan de kinderen om de verloren tijd in te kunnen halen. Het heeft vooral te maken met onze houding en het toestaan van die momenten van aandacht voor elkaar. Deze momenten zijn punten van rust en aandacht waarbij u uw kind in zijn ontwikkeling optimaal kunt ondersteunen. Zeker ook kinderen met onvoldoende basisvertrouwen hebben dit nodig. Het kan het kind helpen zijn emoties te hanteren en het latenervaren zich gezien en gehoord te voelen. Het kind voelt die echte aandacht als een warm bad en ook al is het maar kort, toch zal het ontspannend en versterkend werken. Ook zijn het belangrijke positieve momenten met uw kind die u als opvoeder nodig heeft om andere moeilijke momenten aan te kunnen. Rust en ruimte wordt onder meer bepaald door uw houding. Ervaart het kind dat u er bent, dat u echt tijd en aandacht heeft voor zijn emoties, spel, verhaal? Ervaart het kind dat u openstaat voor wat het wil zeggen? Kunt u achterover leunen en niet direct uw eigen beoordeling van de situatie geven? Dan kan het kind ontspannen en nieuwe initiatieven nemen. Om deze houding te kunnen aannemen is het van belang in het hier en nu te zijn en uw eigen drukte, plannen en 'moeten' even aan de kant te zetten.

Kwaliteitstijd niet altíjd samen met u, maar ook zelfstandig

Uit een enquêteonderzoek van Kind en Samenleving blijkt dat de klassieke 'quality time' met ouders door kinderen niet altijd als prioriteit wordt gezien. Kwaliteitstijd is voor kinderen nu eens tijd samen met het gezin, dan weer tijd waarin ouders op de achtergrond maar wel bereikbaar zijn, en soms ook zelfs 'oudervrije tijd'. Dat is misschien goed om te weten. Beschikbaar zijn en je kind soms even alleen kunnen laten is ook een vorm van 'quality time'.

Tips bij het zoeken naar meer tijd met kwaliteit, samen met uw kind

•Het is een uitdaging om aandacht of bereikbaarheid met uw dagelijkse bezigheden en verplichtingen te combineren.

•U kunt uw kind regelmatig de gelegenheid geven over zichzelf te praten, over wat hij leuk vindt om te doen, over zijn gevoelens en zorgen, over hoe het over zichzelf denkt. Dit helpt het kind vertrouwen en acceptatie te ervaren.

•Naast het praten met uw kind, is het zeker zo belangrijk om goed te luisteren. Want het plan van uw kind om iets met u te delen kan daardoor(als u niet écht luistert) zomaar voorbij zijn.

•Het kan veel helpen samen ergens naar toe te gaan, samen iets te doen. Naar het bos, het strand of naar een bibliotheek en kijken wat de ervaring is van het kind wanneer u er bent. Wellicht lukt het u ook dit onder woorden te brengen, te benoemen.

•Samen nieuwe ervaringen opdoen kan ook goed werken. Bijvoorbeeld iets kopen wat u nog nooit hebt gegeten en dit samen met uw kind klaar maken.

•Als uw kind dat leuk vindt, kunt u uw kind laten 'helpen' met dagelijkse bezigheden als de was, koken, schoonmaken, auto wassen of boodschappen doen. Oké, het kost wat meer tijd, maar dit is reuzegezellig en kinderen vinden het vaak prachtig, vanaf heel jong al. Een eigen doekje, de was aangeven, aardappelen in het water laten plonsen, een beetje afwassen naast u aan het aanrecht, enzovoort. Dat hoeft niet elke keer, maar als het goed uitkomt, is dit een heel mooi aandachtsmoment.

•U zou naar momenten in uw agenda kunnen kijken waarop u gerichte aandacht kunt geven. Wees ervan bewust dat u het wilt en gaat doen - soms met alle kinderen soms met eentje - en wees ook niet te streng voor u zelf als het een keer niet lukt. Morgen is er weer een dag! Als u het als een cadeautje beleeft levert het iets heel moois op: een moment lekker genieten van uw kinderen tussen de drukte door.

•Elke soort (gezins)tijd heeft zijn kwaliteit, maar de maaltijd heeft vaak een belangrijke functie in het samenzijn. Het is van belang daar een fijn, gezellig moment van te maken. Als u ieder kind de ruimte geeft om te vertellen over de dag komt iedereen tot zijn recht.

•Rituelen en routines kunnen zeer behulpzaam zijn bij het creëren van kwaliteitsmomenten. Bedrituelen, zang rituelen, een voorhapje op vrijdagmiddag vijf uur, het autorijden naar de zwemles, spelletje na het eten, afwassen op vakantie, enzovoorts.

•Het spelen van gezelschapsspelletjes is voor kinderen een typisch voorbeeld van tijd samen. Gezelschapsspelletjes spelen is voor kinderen gezinstijd 'pur sang': het heeft niets routineus en valt ook niet samen met bepaalde taken (zoals die rondde maaltijd wel bestaan). Het is voor kinderen pure interactietijd, en daarom is het zo fijn als heel het gezin meedoet en het niet louter iets van kinderen onderling blijft.

Caroline Visser