Pubers en gezinsregels

Dit artikel komt uit de Basics 1-2006

Wat gebeurt er eigenlijk tijdens de puberteit? Het is de fase waarin jongeren zelfstandig worden, en zich los gaan maken van de ouders. Ouders en pubers krijgen meningsverschillen en soms leidt dat tot ruzies. Bijvoorbeeld over de gezinsregels. Ouders kunnen door alle escalaties over de gezinsregels zoekend zijn naar hoeveel grenzen en regels ze hun jongere willen stellen. De jongere staat voor de ontwikkelingstaak om zijn/haar eigen mening te gaan vormen en gaat hier door zelf ook zoeken naar verschillende meningen. Ditis dan ook de reden dat u vaak zult horen 'ja maar...(bij mijn vrienden)...'

Hieronder leest u enkele tips rondom gezinsregels:

1. Gezinsregels moeten duidelijk zijn. Als de regels voor de één duidelijk zijn, wil dat nog niet zeggen dat de ander ze ook begrijpt. De regel 'in huis doen we schoenen uit' kan onduidelijk zijn. Dan ontstaat er vervolgens ruzie over schoenen die middenin de gang liggen. Dus maak als gezin een effectieve regel, zoals: 'we doen thuis schoenen uit en we zetten ze op de schoenenplank'.

2. Ouders en kinderen houden zich allen aan de regel. Geef zelf als ouder het goede voorbeeld en als je als ouder zelf van de regel af wijkt is het prettig en helder als je dat benoemt. "Ik loop voor deze keer even met laarzen aan naar de keuken, want ik ben de voordeursleutel vergeten."

3. Huisregels moeten in het teken staan van het aanleren van gedrag (en niet van het afleren van gedrag). Probeer altijd aan te geven wat wel mag, in plaats van wat niet mag. Dus de regel 'Vuile theekopjes mogen niet op je slaapkamer blijven' geeft nog niet aan waar ze dan wel moeten. Dus beter is: 'vuile theekopjes zet je elke avond op het aanrecht, voordat je naar bed gaat'.

4. Zorg dat een jongere weet waarom de regel er is en wat het hem of haar of een ander oplevert. Bijvoorbeeld: we laten elkaar uitpraten aan tafel, zodat iedereen gehoord wordt.

5. Gezinsregels zijn flexibel en veranderen dus mee met de leeftijd van de puber. Bespreek zo af en toe de gezinsregels met elkaar. Het is prettig om met elkaar te kijken wat er goed gaat en wat op een andere manier kan worden afgesproken. Sommige jongeren hebben er een hekel aan wanneer hun ouders er speciaal voorgaan zitten om te praten. Het praat veel makkelijker terwijl je samen iets doet, zoals samen koken. Maar andere jongeren ervaren het juist weer als prettig als het hele gezin er eens samen voor gaat zitten. N.B. De jongere kan net zo goed gezinsregels aan de orde stellen als u dat kunt.

6. Probeer te onderhandelen over regels. Jongeren hebben het onderhandelen over gezins-regels nodig om zich los te gaan maken van hun ouders. Geef jongeren dus de ruimte om hun plannen te bespreken en benoem telkens hun intenties/ bedoelingen. Bijvoorbeeld: 'Je wil graag samen met je vrienden van het feest thuis komen. Dat is prima, ik stel voor dat ik jullie allemaal met de auto kom halen."

7. Zorg dat de regels haalbaar en realistisch zijn. Beter een paar goede en belangrijke regels, dan een hele lijst waarvan de helft vergeten of niet wordt uitgevoerd.

8. Wijs de jongere kort en duidelijk op de huisregel als er een overtreding heeft plaatsgevonden. Lange speeches en preken blijven niet hangen en wekken slechts irritatie. Geef alleen straffen die aansluiten bij de overtreding en die u waar kunt maken.

9. Geef regelmatig een compliment als uw jongere zich aan een gezinsregel heeft gehouden!

Lyda Plooy